اکوتوریسم یا بوم گردی در گیلان

امروزه پیشرفت در صنایع حمل و نقل و فناوری اطلاعات ، دورترین و بکرترین نقاط روی زمین را نیز به سادگی در معرض دید و دسترس علاقمندان به سفر و گردشگری قرار داده است و اکنون گردشگری یا توریسم ، بزرگترین صنعت در دنیا محسوب می شود و شاخه ی طبیعت گردی بیش از هر بخش دیگری درحال رشد است . با ما همراه باشد تا در مورد بررسی جاذبه های اکوتوریسم یا بوم گردی در گیلان صحبت کنیم .

سفر و لذت از طبیعت را تقریبا تمام مردم دوست دارند . اما این تجربه ی سفر و لذت طبیعت گردی باید در راستای حفظ منابع طبیعی و عدم آسیب رسانی به محیط طبیعی منطقه باشد . در راستای پاسخگویی به اشتیاق روز افزون مردم به سفر کردن و طبیعت گردی و در جهت حفظ محیط زیست ، پایداری زیست بوم و فرهنگ مناطق گردشگری ، مفهوم و اخلاقیاتی نو به نام ” بوم گردی “یا ” اکوتوریسم ” ظهور کرده است .

اکوتوریسم پیش از هر چیز نگرشی ویژه و آینده نگرانه و اخلاقی – فرهنگی – انسانی به مقوله گردشگری است . یکی از مهمترین دست آوردهای این نگرش به گردشگری و طبیعت گردی ، ایجاد اشتغال و درآمدزایی برای ساکنان بومی منطقه است که از این طریق ساکنین منطقه به حفظ محیط زیست ، آداب و رسوم و آنچه برای گردشگران جذاب است ترغیب می شوند . به این ترتیب اکوتوریسم یا بوم گردی در گیلان می تواند در محافظت محیط زیست طبیعی و انسانی و همچنین توسعه پایدار تاثیرگذار باشد .

اکوتوریسم

بنابر آخرین تعریف ارائه شده توسط جامعه بین المللی اکوتوریسم (The International Ecotourism Society) در سال ۲۰۱۵ بومگردی یا اکوتوریسم سفری است مسئولانه در برابر جاذبه های طبیعی برای لذت بردن ، قدر نهادن به طبیعت ، همراهی کردن با ویژگی های فرهنگی متعلق به قبل و در حال حاضر ، به طوری که حافظ زیست بوم بوده و سبب حفظ کیفیت زندگی مردم منطقه شده ، همراه با آموزش که در آن گردشگر و در فعالیت های سودآور اجتماعی _ اقتصادی مردم محلی مشارکت دارد . در بوم گردی آموزش هم شامل توریست و هم شامل مردم محلی می شود .

اصول اکوتوریسم

سه اصل عمده در ادبیات اکوتوریسم مشهود و پررنگ است :

1- فرسایشی و استخراجی نیست . یعنی شامل آنگونه فعالیت هایی نمی شود که سبب ایجاد آسیب های رفتاری و فیزیکی بر گونه های غیر انسانی در طبیعت شود .

2- به اخلاق زیست محیطی پایبندی ایجاد می کند .

3- ارزش های سازگار با محیط زیست و اخلاق محور را در رابطه با طبیعت ، در اولویت قرار می دهد .

بنابراین اکوتوریسم ، حفظ و حراست محیط زیست ، بافت بومی و سفر مسئولانه با هدف ایجاد پایداری در زیست بوم را در بر می گیرد . کسانی که می خواهند در زمینه بوم گردی مشارکت و فعالیت داشته باشند می بایست اصول زیر را به عنوان اصول اصلی و پایه ی این نوع خاص از گردشگری بپذیرند :

1- به حداقل رساندن آسیب های فیزیکی ، اجتماعی ، رفتاری و روانی در طول سفر

2- فرهنگ سازی جهت احترام به طبیعت و مردم بومی

3- خلق تجربه ی لذت بخش و به یاد ماندنی از سفر هم برای مسافران و افراد محلی

4- فراهم کردن منافع مستقیم و زود بازده مالی برای حفظ زیست بوم

5- ایجاد حس مسئولیت و دلسوزی در گردشگران نسبت به اوضاع اجتماعی ، آب و هوایی ، زیست محیطی و سیاسی منطقه میزبان با خلق تجربه ای لذت بخش

6- فراهم کردن امکانات سازگار با طبیعت و فرهنگ منطقه با کمترین آسیب به اکوسیستم

7- آموزش باورها و فرهنگ مردم محلی به گردشگران و ایجاد حس مشارکت بین گردشگران و مردم محلی با هدف توانمندسازی فردی و گروهی

حفظ منابع و میراث طبیعی با کمک اکوتوریسم

در اکوتوریسم به جز خاطره ها چیزی از سفرتان در طبیعت با خود به خانه بر نمی گردانید . این نوع نگاه به طبیعت گردی و در کنار آن تاکید بر حفظ منابع طبیعی ، آموزش ، به حداقل رساندن آسیب های وارده به طبیعت در طول سفر ، اهمیت احترام گذاشتن به طبیعت را آشکار کرده و مانع آسیب رساندن به آن می شود . همچنین اکوتوریسم به حفظ فرهنگ مردم منطقه کمک می کند .

مردم محلی با به نمایش گذاشتن آداب و رسوم خود و فروش محصولات و صنایع دستی به گردشگران و مشارکت دادن آنان در فعالیت های روزمره خود به ارزش میراث فرهنگی خود بیش از قبل پی برده و بیشتر در حفظ آن می کوشند . همچنین تلاش خواهند کرد که آنچه را برای گردشگران و طبیعت گردان جذاب است ، حفظ و نگهداری کنند ؛ چرا که بوم گردی به وضوح یکی از راه ها و منابع کسب درآمد مهم برایشان تلقی می شد و هجوم گردشگران و سرمایه های غیر بومی دیگر به سادگی می تواند موجب افزایش غنای فرهنگی منطقه گردد .

اکوتوریسم و توسعه پایدار

از دیدگاه توسعه پایدار ، اگر هدف از توسعه ، گسترش امکانات و بهبود شرایط و کیفیت زندگی انسان ها باشد ، این امر خاص نسل کنونی نیست بلکه برای نسلهای آینده نیز می بایست مد نظر قرار گیرد . معنای توسعه پایدار ، تنها حفاظت از محیط زیست و منابع طبیعی نیست ، بلکه برداشتی نو از توسعه و رشد اقتصادی است ؛ رشدی که بدون تخریب منابع طبیعی و برهم زدن تعادل زیست محیطی ، عدالت و امکانات زندگی را برای همه مردم ، اعم از شهری ، روستایی ، و عشایری و نه فقط قشرهایی محدود از جامعه فراهم می آورد . رسیدن به توسعه پایدار با توجه به ارکان اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی و زیست محیطی در یک جامعه است و گردشگری به عنوان فعالیتی اثرگذار برتمامی ارکان توسعه ، بیش از گذشته نیازمند بررسی و مطالعه است .

بوم گردی و اکوتوریسم

اکوتوریسم یا بوم گردی در گیلان پایدارترین نوع طبیعت گردی و سازگارترین نوع توریسم با محیط زیست است و گیلان از نظر تنوع اقلیم و پوشش گیاهی در کشور مهم تلقی میشود . تنوع اقلیمی بی نظیر ، چهار فصل بودن و جاذبه های زمستانی مانند برف در کوههای تالش و ماسال در یک نقطه و همزمان جاذبه های منحصر به فرد تابستانی نظیر آفتاب گرفتن در ساحل زیباکنار در نقطه ای دیگر ، باعث شده تا از نظر اکوتوریسم یا بوم گردی در گیلان نست به دیگر شهرها منحصر به فرد باشد .

اکوتوریسم یا بوم گردی در گیلان

همانطور که میدانید علاقه ی خاصی به سفرهای خاص و هدفمند در کشورمان ایجاد شده که می تواند راه را برای حرکت به سوی معنای واقعی بوم گردی و اکوتوریسم هموار کند . اکوتوریسم و احیای محیط زیست تالاب انزلی تالابها که ۶ درصد از سطح کره زمین را فرا گرفته اند ، از مهمترین اکوسیستم های موجود در جهان هستند . تالاب انزلی یکی از مهمترین تالاب های کشور ایران است این تالاب در جنوب غربی سواحل دریای خزر و در استان گیلان واقع است . همچنین روستای صفرابسته واقع در آستانه اشرفیه به عنوان یک تونل سرسبز طبیعی که منتهی به دریا می شود نیز یکی از جاذبه ها اکوتوریسم یا بوم گردی در گیلان به حساب می آید .

در سالهای اخیر تالاب انزلی اکوتوریسم یا بوم گردی در گیلان است که تحت تأثیر عواملی چون تبدیل قسمت هایی از زمین های تالاب به زمین های زراعی ، ته نشین شدن رسوبات آب های وارده و در نتیجه کاهش سطح تالاب و همچنین رشد بی رویه گیاهان آبزی و غیر بومی قرار گرفته است . اکوتوریسم در استفاده پایدار از این تالاب بی نظیر و محافظت و احیای محیط زیست این منطقه نقشی بسیار مهم دارد .

آگروتوریسم یا گردشگری کشاورزی

بعد از اکوتوریسم یا بوم گردی در گیلان به آگروتوریسم یا گردشگری کشاورزی میپردازیم آگروتوریسم یا گردشگری کشاورزی شاخه ای از گردشگری روستایی است که در آن توریست با خانواده های روستایی زندگی نموده و در جریان فعالیت های کشاورزی ، زندگی در کشتزارها و مناطق کشاورزی قرار می گیرد ، در این شیوه توریست بدون اعمال پیامد منفی بر روی اکوسیستم مناطق میزبان ، با فعالیت های سنتی کشاورزی از نزدیک آشنا می شود و یا حتی در آن مشارکت می کند . در نواحی روستایی مزارعی وجود دارند که ممکن است به عنوان مکانی برای گذراندن اوقات فراغت بازدید کنندگان غیر بومی انتخاب شوند . معمولا این مزارع بیشتر در مناطق حاشیه ای که بر پایه کشاورزی سنتی بوده و دارای جذابیت بیشتری هستند ، قرار دارند .

باغات چای استان گیلان دارای پتانسیل آگروتوریسم

باغات زیبای چای گیلان را می توان با مدیریت و برنامه‌ریزی علمی و درست به یکی از قطب های آگروتوریسم در کشور تبدیل کرد . از اهداف مهم صنعت آگروتوریسم در چای توجیه اقتصادی کشاورزی در اراضی کوچک است که همزمان می‌تواند محل کشاورزی و محل استقرار توریست باشد . با فروش بخش زیادی از محصول در خود باغات به توریست ها میتواند درآمد چای کاران چندین برابر شود . این امر به اقتصاد خانوار و صنعت چای از دیگر دستاوردهای آگروتوریسم کمک زیادی می کند .

آگروتوریسم منجر به توجه بیشتر به آداب و رسوم و فرهنگ بومی و تشویق به گسترش آن میشود . امکان تامین هزینه ساخت خانه‌های روستایی کم هزینه کشاورزی برای توریست‌ها با سرمایه های اندک روستائیان ، هزینه کمتر محل‌های استقرار توریست در روستاها در مقایسه با صنعت توریسم شهرها ، امکان استفاده از خانه‌های کشاورزی توسط توریست‌های طبقه متوسط ایران و حتی کسانی که علاقه به تفریح و گشت و گذار در این خانه‌ها را برای مدت کوتاه دارند از دیگر نتایج توسعه آگروتوریسم است.

در انتها یادآور شویم شما میتوانید به کمک سایت ایتاویلا با بودجه مد نظر خود اقدام به خرید ویلا در استان گیلان و خرید ویلا در شمال ایران کنید که هم یک سرمایه گذاری خوب به حساب می آید و هم میتوانید هر زمان که به استان گیلان سفری داشته اید یک مکان مناسب برای استقرار خود و خانواده داشته باشید و لحظات خاطره انگیری را رقم بزنید.